સફેદ સોનું ગણાતું પ્લેટિનમ 10 વર્ષના તળિયે

અમેરિકા અને ચીન વચ્ચેના ટ્રેડ વોરને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં વેપાર-વણજની સ્થિતિ ડામાડોળ થઇ જવા પામી છે. અમેરિકા દ્વારા કરવામાં આવેલી ટેરિફમાં વૃદ્ધિને પગલે સોના, ચાંદી, પ્લેટિનમ, પેલેડિયમ જેવા કિંમતી ધાતુઓના ભાવ લપસીને તળીયે બેઠા હોવાનું નોંધાયું છે. ટેરિફ, ટ્રેડ વોર, ટ્રમ્પ અને અમેરિકન ફેડરલ આ નામો હાલ બુલિયન માર્કેટમાં બોલિવુડના પિક્ચરમાં આવતા વિલન સમાન બન્યા છે.

સોના, ચાંદી કે પેલેડિયમ કરતાં વર્તમાન વિષમ સ્થિતિમાં પ્લેટિનમની થઇ છે. સફેદ સોનું તરીકે પણ ઓળખાતા પ્લેટિનમના ભાવ ગઇ તા.19મી જુલાઇ 2018ના રોજ 10 વર્ષની નીચી સપાટીએ ગબડ્યા હતા જે આ મિલેનિયમની શરૂઆતમાં એક તબક્કે ઊંચામાં 2,200 ડોલરની વિક્રમ સપાટીએ હતા. ભારતમાં હાલ પ્લેટિનમના ભાવ ઔંસ દીઠ ભાવ (31.1 ગ્રામ) ₹56,954ના સ્તરે હોવાનું ગોલ્ડબ્રોકર નામની એજન્સીના ડેટા સૂચવતા હતા.

પ્લેટિનમના ભાવ ઝડપથી તૂટવા પાછળનું કારણ વૈશ્વિક ટ્રેડ વોરના વાતાવરણમાં ઓટો ઉદ્યોગ પણ અડફેટે આવ્યો છે. યુરોપ અને ચીનમાં વેચાતી મોંઘી કારના પાર્ટ્સ બનાવવામાં પ્લેટિનમનો ઉપયોગ થાય છે. ઓટો ઉદ્યોગને સંભવિત ટ્રેડ વોરને કારણે વિપરીત અસર થશે તો તેની અસર પ્લેટિનમ પર થઈ શકે છે એમ ડોએચ્ચ બેન્કના રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું.

ચીનના જૂન મહિનાના ઝવેરાત વેચાણના આંકડા પણ પ્લેટિનમ માટે નિરાશાજનક હતા. ચીનમાં સોનાના ઝવેરાતની માગ સુધરવા સામે પ્લેટિનમમાંથી બનતા દાગીનાની માગ નેગેટિવ રહી હોવાનું જોવાયું હતું. સોના અને પ્લેટિનમના ભાવ માટે ચીનનું જ્વેલરી વેચાણ અત્યંત મહત્ત્વનું ગણવામાં આવે છે કેમ કે કુલ માગમાં તેનો હિસ્સો 14 અને 16 ટકાનો રહ્યો છે.

એનાલિસ્ટોના જણાવ્યા પ્રમાણે, પ્લેટિનમની ઇન્ડસ્ટ્રિયલની સાથે જ્વેલરી માગ પણ નીચી રહેતાં તેનો આંચકો ભાવ પર જોવાયો હતો. વધુમાં સોના કરતાં પ્લેટિનમનો એક્સ્ચેન્જ ખર્ચ પણ વધુ રહેતાં તે ઓછું આકર્ષક રહ્યું હતું.