ખોરાક લેવામાં ગૃહિણીઓનું બલિદાન સ્વાસ્થ્યના ગંભીર પ્રશ્નો નોતરે છે

મહિલાઓ ઘરના કામમાં જેટલી ચીવટ રાખે છે એટલી હેલ્થની કેમ નથી રાખતી?

ડાયટ પ્રત્યેની બેદરકારીનાં ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે

૨૦૧૭ના ગ્લોબલ ન્યુટ્રિશન રિપોર્ટ અનુસાર ૫૧ ટકા ભારતીય મહિલાઓ એનીમિક અને બાવીસ ટકા મહિલાઓ ઓવરવેઇટ છે. ૧૪૦ દેશોમાં હાથ ધરવામાં આવેલા સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું હતું કે આપણા દેશમાં મહિલાઓ હેલ્ધી ફૂડ લેતી નથી એમ છતાં તેમનું વજન વધારે છે. આખો દિવસ રસોડામાં વિવિધ વાનગીઓ બનાવવામાં વ્યસ્ત રહેતી મહિલાઓ પોતાના માટે સ્વાસ્થ્યવર્ધક આહાર બનાવવામાં આળસ કરે છે.

વાસી અને વધેલું ખાવાની આદત

ભારતીય મહિલાઓ કુપોષિત છે એ વાત સો ટકા સાચી છે. આપણા દેશમાં મહિલાઓ તેમના સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે બહુ જ બેદરકાર છે. એમાંય ખાસ કરીને ગુજરાતી મહિલાઓ તો સાવ જ કૅરલેસ છે. આપણે ત્યાં મહિલાઓને વધેલી રસોઈ ખાવાની ટેવ ધરાવતી હોય છે, જેના કારણે ૪૫ની વય પછી તેમને સાંધાના દુખાવાનો સામનો કરવો પડે છે. મોટા ભાગની મહિલાઓ સવારની વધેલી રસોઈ ખાય છે જે સદંતર ખોટું છે. રસોઈ બનાવ્યા બાદ એને બે કલાકમાં ખાઈ લેવી જોઈએ, ત્યાર બાદ ખાવાથી કોઈ ફાયદો નથી થતો. એમાં રહેલાં ન્યુટ્રિશ્યસ તkવો નષ્ટ થઈ જાય છે. મહિલાઓ હસબન્ડ અને બાળકોની જેટલી કાળજી લે છે એના કરતાં અડધી કાળજી પણ પોતાના માટે નથી લેતી.

ન્યુટ્રીશ્યસ ઇન્ટેકનો સદંતર અભાવ

શરીરમાં પ્રોટીનની ઊણપનું કારણ મહિલાઓ દૂધ નથી પીતી. વેજિટિરિયન લોકોએ તો દૂધને પ્રાથમિકતા આપવી જ જોઈએ, કારણ કે એમાંથી જ તેમને આવશ્યક પ્રોટીન મળે છે. મેં તો મહિલાઓને દૂધ પીતી જોઈ જ નથી. દૂધને તો તેઓ સાવ અવૉઇડ જ કરે છે. દૂધ ઉપરાંત સોયબીન પણ ખાઈ શકાય. પ્રોટીનની ઊણપના લીધે મેનોપૉઝ પિરિયડ દરમ્યાન શરીરમાં બીજા રોગો ઘર કરી જાય છે.

પોતાની પાછળ ખર્ચ કરવામાં મહિલાઓ નથી માનતી. ઘરમાં નટ્સ અને ફ્રૂટ્સ જેવો પૌષ્ટિક આહાર ઘરમાં પડ્યા હોવા છતાં બાળકોને ખવડાવે છે, પણ પોતે નથી ખાતી. સિંગદાણા જેવી વસ્તુ ખાવામાં પણ જાણે બલિદાન આપતી હોય છે, આવી માનસિકતાને કારણે પ્રૌઢાવસ્થા સુધી મોટા ભાગની મહિલાઓ જીવન પૂરું થઇ ગયાની લાગણી અનુભવે છે.

મહિલાઓમાં આહાર પ્રત્યે જાગ્રતતા લાવવા કાઉન્સિલર્સ દ્વારા માર્ગદર્શિત કરવાની જરૂર છે. મહિલા મંડળોએ પણ એ દિશામાં ચોક્કસ કાર્યક્રમો ઘડી કાઢવા જોઇએ. મહિલાઓ શું ખાવું એના કરતાં શું ન ખાવું એટલું પણ જો સમજી જાય તો ઘણાબધા પ્રશ્નો સૉલ્વ થઈ જાય.

સવારનો નાસ્તાની પરંપરા જાણે નાબૂદ હોય

આપણે ત્યાં મહિલાઓ સવારના બ્રેકફાસ્ટને ગંભીરતાથી નથી લેતી. સવારના ઊઠ્યા પછી બે કલાકની અંદર હેલ્ધી નાસ્તો કરવો જોઈએ. પ્રોટીન અને કૅલ્શિયમથી ભરપૂર નાસ્તો ન કરવાને કારણે નાની વયે વાળ ખરવાની અને ઘૂંટણના દુખાવાની સમસ્યા ઊભી થાય છે. સવારે ફણગાવેલાં કઠોળ અને બદામ લેવાની ટેવ પાડવી જોઈએ. એનાથી મોટા ભાગના પ્રૉબ્લેમ સૉલ્વ થઈ જાય. સવારના નાસ્તાને ગંભીરતાથી ન લેવો એ ખૂબ ખરાબ કહેવાય. ડ્રાયફ્રૂટ્સ ન ખાવાં હોય તો સિંગ-ચણા ખાવાં જોઈએ અને સૅલડને પ્રાધાન્ય આપવું જોઈએ. રસોઈ માપસર બનાવો તો વધેલી વાનગીઓ ખાવી ન પડે.
ઘરમાં ડ્રાયફ્રૂટ્સ હાથવગાં હોવા છતાં નથી ખાતી. મને એમ થાય કે એમાં વળી શું ખાવું. આ વાત મને એકલીને જ નહીં તમામ મહિલાઓને લાગુ પડે છે. મહિલાઓનો સ્વભાવ બદલાતો નથી એટલે હેરાન થાય છે.

મહિલાઓએ સવારના નાસ્તાની અવગણના પણ ન કરવી જોઈએ. આખો દિવસ કામ કરવાની શક્તિ સવારના નાસ્તામાંથી પ્રાપ્ત થાય છે. સવારે હેલ્ધી બ્રેકફાસ્ટ કરવો જોઈએ. ડ્રાયફ્રૂટ ન ખાવાં હોય તો સિંગ-ચણા ખાવાં જોઈએ જેથી પ્રોટીન મળી રહે. લીલી શાકભાજી અને સૅલડને પ્રાધાન્ય આપવું જોઈએ. મહિલાઓ પરિવારનું જે રીતે ધ્યાન રાખે છે એ જ રીતે પોતાના આહાર પ્રત્યે ધ્યાન આપે તો બધી સમસ્યા ઉકેલાઈ જાય એમ છે. ઘરના કામમાંથી પરવાર્યા બાદ છેક દસ વાગ્યે નાસ્તો કરે છે. નાસ્તો સવારે ઊઠ્યા બાદ બે કલાકની અંદર કરી લેવો જોઈએ. નાસ્તામાં બદામ અને સ્પ્રાઉટેડ બીન્સ લેવાં જોઈએ. શરીરમાં કૅલ્શિયમ અને પ્રોટીનનું પ્રમાણ જળવાઈ રહે એ ખાસ જોવું જોઈએ. સવારે ઊઠતાંવેંત કોગળા કર્યા વગર બે ગ્લાસ પાણી પીવાથી આખો દિવસ ફ્રેશ ફીલ થાય છે અને ઍસિડિટીની સમસ્યાથી છુટકારો મળે છે. માસિક દરમ્યાન તો ડાયટ પર વધારે ફોકસ કરવું જોઈએ. ન્યુટ્રિશ્યસ ફૂડ લેવાથી અનેક સમસ્યાઓ દૂર થશે અને વજન પણ નહીં વધે. મહિલાઓ જે હોય એ ખાઈ લે છે અને એ પણ સમયની પરવા કર્યા વગર જેના કારણે વજન વધી જાય છે અને પછી એને ઘટાડવા ખર્ચો કરે છે અથવા ડાયટ ફૉલો કરે છે, પરંતુ પહેલેથી ધ્યાન નથી આપતી. ભારતની મોટા ભાગની મહિલાઓનો આ પ્રૉબ્લેમ છે. પહેલેથી જ જો પ્રૉપર ફૂડ લેવામાં આવે તો વજન વધે જ નહીં એ વાત તે સમજતી નથી. હાલમાં શિયાળાની મોસમમાં લીલી શાકભાજી અને આમળાં સહેલાઈથી મળી રહે છે. મહિલાઓએ ડાયટમાં એનો સમાવેશ કરવો જોઈએ. આપણા દેશમાં મહિલાઓએ સ્વાસ્થ્યની કાળજી લેવાની ખરેખર બહુ જ જરૂર છે.’

કૅલ્શિયમ અને પ્રોટીન ઇન્ટેક વધારવા જોઇએ

હાઉસવાઇફ હોય કે વર્કિંગવુમન મહિલાઓને આખો દિવસ ફૅમિલીની ચિંતા રહે છે. ચિંતા અને સ્ટ્રેસને કારણે તે આહાર તરફ ધ્યાન નથી આપી શકતી જેના કારણે શરીરમાં કૅલ્શિયમ અને પ્રોટીનની ખામી વર્તાય છે. કૅલ્શિયમની ઊણપને લીધે હાડકાં નબળાં પડી જાય છે જેના કારણે નાની ઉંમરમાં વાળ ખરવાની તકલીફથી લઈને ઘૂંટણના દુખાવાની સમસ્યાથી પીડાય છે.

ફિટનેસ પ્રત્યે બદરકાર

મહિલાઓ એક્સરસાઇઝની પણ અવગણના કરે છે. પૌષ્ટિક આહારની સાથે એક્સરસાઇઝ પ્રત્યે ધ્યાન આપવાની એટલી જ જરૂર છે. મહિલાઓએ સવારના નાસ્તાને અવૉઇડ ન કરવો જોઈએ. સામાન્ય રીતે મહિલાઓ ઊઠતાંવેંત ચા પીએ છે અને રોજિંદા કામમાં ઓતપ્રોત થઈ જાય છે.

વેજિટેરિયન લોકોએ દૂધ અને સોયબીન તો ખાસ ખાવાં જોઈએ એમાંથી જ પ્રોટીન પ્રાપ્ત થાય છે. આ વાત જાણવા છતાં મેં ક્યારેય મહિલાઓને દૂધ પીતી જોઈ નથી. આપણે ત્યાં મહિલાઓને વધેલી રસોઈ ખાવામાં ઇન્ટરેસ્ટ હોય છે. તેમને શું ખાવું જોઈએ એ શીખવાની જરૂર નથી, પરંતુ શું ન ખાવું જોઈએ એ સમજવાની ખાસ જરૂર છે. એટલું જો સમજી જાય તો બધા પ્રૉબ્લેમ આપમેળે સૉલ્વ થઈ જાય.